* غار باستانی کرفتو * دیواندره *

غار کرفتو در شهرستان دیواندره ، در 72 کیلومتری شرق شهرستان سقز قرار دارد . با توجهبه تحقیقات به عمل آمده ، در دوران «مزوزوییک » کرفتو در زیر آب بود و در اواخر این دوره ارتفاعات آن از آب خارج شد . غار کرفتو از غارهای آهکی و طبیعی است که در ادوار مختلف جهت استفاده و سکونت انسان تغییر حالت داده و با معماری صخره ای در چهار طبقه ، در دل کوه حفر شده است .

در مقالاتی که توسط محققین به چاپ رسیده ، به دلیل وجود کتیبه ای یونانی بر سر در یکی از اتاق های طبقه سوم ، از این غار به عنوان معبد «هراکلس » (هرکول) نام برده شده است . ترجمه این کتیبه چنین است : « در آنجا هراکلس سکونت دارد باشد که پلیدی در آن راه نیابد » . طول غار حدود 750 متر است و راههای فرعی متعددی از آن منشعب می شود . در طول سکونت انسان در این غار ، تغییرات و دگرگونی های عمده و دخل و تصرفات بسیار در آن به وجود آمده و حجاران هنرمند ، به زیبایی ، فضاهایی را در مدخل های غار تراشیده و اتاق ها ، راهرو و دالان های متعددی را به وجود آورده اند .

                                    

این غار در میان غارهای دست کن ایران، از معماری کاملی برخوردار است. ورودی غار از دامنه کوه حدود 25 متر فاصله دارد. در گذشته راهی نسبتا سخت و دشوار در کمر کوه ،‌بازدید کنندگان را هدایت میکرد ، ولی امروزه با عبور از پلکانی فلزی می توان به دهانه ورودی غار رسید .

درمعماری صخره ای این غار چهار طبقه شناسایی شده است . این امر از اهمیت ویژه ای در معماری صخره ای برخوردار است . در معماری غار ، علاوه بر ایجاد اتاق ها و راهروهای عبوری ، سعی شده تا اتاق ها با هم مرتبط باشند و نورگیرها و پنجره هایی به سمت بیرون و مناظر طبیعی ارتفاعات مجاور غار تعبیه شده است . بر دیوارهای غار در بعضی از اتاق ها نقوشی به صورت تجریدی از حیوان ،‌ انسان و گیاه حجاری شده که بیشتر جنبه آیینی دارد . این غار  درسال 1379 گمانه زنی شد و با بررسی باستان شناختی در محوطه بیرون و داخل غار ،‌ آثاری از دوران های مختلف به دست آمد .

 کشف تراشه های سنگی در طبقه چهارم و محوطه بیرون غار می تواند نشانه ای از استفاده انسان در دوران پیش از تاریخ از این غار باشد . همچنین نمونه سفال ها و اشیای به دست آمده ، ادامه سکونت انسان را در طول دوران تاریخی اشکانی و ساسانی و دوران اسالمی یعنی قرون ششم تا هشتم ه. ق مسجل می سازد . اقداماتی در طول سال های 1378 و 1379 انجام شده که شامل سامان دهی محوطه بیرون غار ، پله بندی ،‌سکوهای استراحت ، پارکینگ ، سرایداری ، سرویس های بهداشتی و برق کشی غار است .                 منبع