سیلک نام اولین تمدن شهرنشینی ایران مرکزی در کاشان است که در سه کیلومتری جنوب غربی کاشان واقع گشته است .قدیمیترین خاستگاه تمدن بشری را سیلک در کاشان عنوان میکنند یعنی اولین جایی که شهرنشینی شکل گرفت آنجا که آریاییها اولیه تمدن شهرنشینی را ایجاد کردند. 60 سال پیش یک هیات فرانسوی به سرپرستی رومن گریشمن تحقیقاتی انجام داد و 2 سال بر روی تپههای سیلک تقحیق کرد آثار جالب توجهی چون ظروف سفالی و فلزی از دل این تپه ها به دست آمد. متاسفانه بخش عمدهای از آثار این تپه ها به خارج از کشور منتقل شده و در موزه لوور پاریس نگهداری و بخش دیگر در موزه ملی ایران باستان و مقدار ناچیزی در موزه ملی ایران باستان و مقدار ناچیزی در موزه باغ فین قرار دارد. و از جواهرات این تمدن کهن هم در یک مجموعه شخصی در توکیو نگهداری می شود . (واقعا جوهرات زیبائی هستند که متاسفانه تصویری از آنها دردسترس نداشتم تا در وبلاگ قرار بدهم ) .آثار به دست آمده بیانگر این است که چند هزار سال قبل در سیلک ذوب فلزات و صنعت ریختهگری وجود داشت و مردم آن زمان با این حرفه آشنا بودند و دوکهای گلی و سنگی مربوط هزارههای دوم و سوم قبل از میلاد پیدا شده، بیانگر آن است که سیلک از قدیمیترین محلهای ریسندگی نخ و بافت پارچه بوده است. قدمت این تپه ها به 7هزار سال میرسد.
ظاهراً در 5500 سال پیش، این اقوام بر اثر ارتباط با مدنیت شوش، نگارش خط را فراگرفته اند و لوحه های گلی فراوانی با قدیمی ترین نوع این خط، در سیلک به یادگار گذاشته اند. تمدن اقوام تپه های سیلک در 2500 سال پیش، مغلوب تمدن آریایی گردید که آثار آنها در طبقات مختلف حفاری از قبیل ظروف لوله دار بلند با نقش اسب، خورشید، اسلحه آهنی، شمشیر و نیزه های بلند کشف شده است.
در محل این میدان (قبل از آنکه شهر اصفهان به پایتختى صفویه انتخاب شود) باغى وسیع به نام نقش جهان وجود داشته است. در دوره شاه عباس اول،این باغ را تا حدود امروزى آن وسعت داده شده و در اطراف آن بناهای تاریخی مشهوری چون مسجد امام (ضلع جنوبی ) و مسجد شیخ لطف الله ( ضلع شرقی ) و عمارت عالی قاپو (ضلع غربی) و سر در قیصریه به وجود آمده است.
مساحت این میدان حدود 85 هزار متر مربع مىباشد. در دوره شاه عباس و جانشینان او این میدان محل بازى چوگان و رژه ارتش و چراغانى و محل نمایشهاى مختلف بوده است. دو دروازه سنگی چوگان در شمال و جنوب اینمیدان تعبیه شده است.طول این میدان از شمال به جنوب بالغ بر 500 متر و عرض آن در حدود 150 متر است. به عقیده عموم سیاحان خارجى میدان شاه یکى از بزرگترین میدانهاى جهان است. میدان نقش جهان شاهد بسیارى از خاطرات تاریخى ایران درچهار قرن اخیر بوده است. خاطرات زندگى شاه عباس کبیر و جانشینان او تا آخر عهد صفویه بااین میدان بزرگ تاریخى به هم آمیخته است .
همانطور که قبلا اشاه کردم میدان امام اولین مکان تاریخی در ایران بود که توسط یونسکو به عنوان میراث جهانی ثبت شد.
در میان 14 کلیساى بنا شده درمحله جلفا (جنوب زاینده رود )، کلیسای سن سور که مشهور به کلیسای وانک است از نظر معماری و تزیینات نقاشی از همه مشهور تراست . این کلیسا را آمنا پرکیچ (نجات دهنده) نیز می نامند.
ساختمان آن در سلطنت شاه عباس دوم در سال 1065 هجرى آغاز شده و در سال 1074 به اتمام رسیده است. این کلیسا تزئینات نقاشى، گل و بوته و کاشىکاریهاى جالب و تابلوهاى زیبائى از زندگانى حضرت مسیح(ع) را در بردارد و به غیر از تابلوهاى نقاشى آن، که نفوذ صنعت نقاشى ایتالیا و هلند در آن پدیدار است، نوع معمارى و تمام تزئینات دیگر آن ایرانى است. در جنب کلیساى وانک , موزه جالب کوچکى بر اهمیت کلیساى مزبور افزوده است. این موزه قدیمىترین کتابى را که در اصفهان به چاپ رسیده است در اختیار دارد و فرامین سلاطین ایران مجموعه جالبى است که در موزه مزبور دیده مىشود.